Giriş
Tarih boyunca yasaklar kondu, Localar kapatıldı, semboller karalandı. Ama bazı yapılar vardır ki, kökleri toprağın altından da filiz verebilir. Tıpkı tiyatro gibi... Yüzyıllar boyunca sansüre, savaşa, baskıya uğrasa da sahne her zaman yeniden kuruldu. Çünkü tiyatronun bir "meselesi" vardı: anlatmak, sorgulamak, insanı insana göstermek.
Masonluk da böyledir. Her ne kadar yasaklansa da, bir ülkenin karanlığında yok sayılmaya çalışılsa da, başka bir köşede yeniden doğmuştur. Çünkü onun da bir meselesi vardır. Kimine göre hakikatin peşinden gitmek, kimine göre erdemin izini sürmek, kimine göreyse sadece bu arayışın bir parçası olmaktır. Tiyatroda oyuncu sahnede ışık saçar; Mason ise bu ışığı, mekân ve zaman mefhumuna bağlı olmaksızın yayar.
1. Katolik Kilisesi (1738 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1738
Gerekçe: Katolik Kilisesi, Masonluğu ilk kez 1738'de Papa XII. Clemens'in yayımladığı In Eminenti Apostolatus Specula fermanıyla resmen yasakladı. Gerekçe olarak, Masonluğun dini bağlayıcılığı reddetmesi, farklı dinlerden üyeleri bir araya getirmesi ve dogmatik otoriteye (özellikle Papa otoritesine) karşı durması gösterildi. Masonluk, Kilise'ye göre "dini kayıtsızlık" (indifferentism), natüralizm ve rasyonalizm gibi Katolikliğe aykırı görüşleri yaymaktaydı. 1917 Kanon Hukuku bu yasağı pekiştirdi, 1983 reformunda ismi çıkarılsa da yasağın sürdüğü açıklandı.
Kaynak: Congregation for the Doctrine of the Faith, Declaration on Masonic Associations (1983)
2. Osmanlı İmparatorluğu (1826–1908)
Yasak Tarihi: 1826
Gerekçe: II. Mahmud'un Vaka-i Hayriye sonrası Yeniçeri Ocağı'nı kapatmasının ardından, tüm "gizli cemiyetler" yasaklandı. Mason locaları da bu kapsamda hedef alındı. Bu yasak, Jön Türk hareketinin bazı üyelerinin Mason oluşu nedeniyle dönemin muhafazakâr çevrelerinde tepkiyle karşılandı. Ancak 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte Masonluk tekrar serbest bırakıldı ve hızla yayıldı.
Kaynak: Paul Dumont, Freemasonry in Ottoman Turkey (2003)
3. Macaristan (1919, 1950)
Yasak Tarihi: 1919 ve tekrar 1950
Gerekçe: 1919'da Béla Kun'un komünist diktatörlüğü sırasında Masonluk, "burjuva karşı-devrimciliğin odağı" olarak yasaklandı. 1950'de Sovyet etkisindeki hükümet, önceki ideolojik pozisyonu pekiştirerek Masonluğun tüm izlerini sildi. Gerekçe, Masonluğun kozmopolit ve Batı yanlısı olduğu, dinî yapılarla bağlantılı olduğu yönündeki iddialardı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
4. Sovyetler Birliği (1922–1991)
Yasak Tarihi: 1922
Gerekçe: Sovyetler Birliği, devrim sonrası tüm sivil toplum yapılarını ortadan kaldırdı. Masonluk, ideolojik olarak "burjuva kalıntısı" ve "Batılı bireyci kültürün uzantısı" olarak damgalandı. Ayrıca gizlilik esasına dayanması, Komünist Partinin devlet üzerindeki mutlak kontrol anlayışıyla çelişti. Mason localarının bağımsızlığı ve uluslararası bağlantıları, Sovyet yönetimince siyasi tehdit olarak algılandı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
5. İtalya (1925–1943)
Yasak Tarihi: 1925
Gerekçe: Benito Mussolini liderliğinde kurulan faşist rejim, İtalya'da özgürlükçü ve uluslararası karaktere sahip her türlü yapıyı baskı altına aldı. Masonluk, bu süreçte iki nedenle hedef haline geldi: Birincisi, Katolik Kilisesi ile kurulan siyasi ittifak doğrultusunda, Kilise'nin uzun süredir Masonluk karşıtı tutumu devlet politikası haline getirildi. İkincisi ise, Masonluğun seküler, enternasyonalist ve bireyci yapısı, totaliter-faşist ideolojiye aykırı görüldü. 1925 yılında çıkarılan özel yasa ile Mason locaları dağıtıldı, üyelerin kamu görevlerine gelmesi engellendi.
Kaynak: Fulvio Conti, Italian Freemasonry and the Fascism (2005)
6. Finlandiya (1930'lar–1940'lar)
Yasak Tarihi: Fiilî yasaklama dönemi
Gerekçe: Finlandiya'da doğrudan yasal bir yasak konmamış olsa da, 1930'lu ve 1940'lı yıllarda aşırı sağcı ve milliyetçi grupların etkisiyle Masonlar yoğun baskı altına alındı. Özellikle ordu ve devlet içinde görev yapan Masonların istifa etmeye zorlandığı veya tasfiye edildiği belgelenmiştir. Bu süreç, "gizli örgüt" karşıtı kamuoyu baskısıyla meşrulaştırılmıştır.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
7. Nazi Almanyası (1933–1945)
Yasak Tarihi: 1933
Gerekçe: Adolf Hitler'in iktidara gelmesiyle birlikte, Masonluk açıkça düşman ilan edildi. Nazi ideolojisine göre Masonluk, "Yahudi-Mason komplosu"nun bir parçasıydı. Koşulsuz itaat isteyen totaliter sistem, Masonluğun özgür düşünceye, kozmopolit anlayışa ve insan haklarına dayalı yapısını tehdit olarak gördü. Birçok Mason toplama kamplarına gönderildi, Localar kapatıldı, semboller yasaklandı.
Kaynak: Hamill & Gilbert, Freemasonry and the Holocaust (2005)
8. Türkiye (1935–1948)
Yasak Tarihi: 1935
Gerekçe: Türkiye'de 1935'te yürürlüğe giren Cemiyetler Kanunu, dönemin ulusal birlik politikaları doğrultusunda birçok derneği hedef aldı. Türkiye Büyük Mason Mahfili bu yasa kapsamında doğrudan yasaklanmasa da gönüllü olarak kapanmayı tercih etti. Bu kararda, dönemin laikleşme politikalarıyla uyumlu olma isteği ve devlet içinde farklı kliklerin baskısı etkili oldu. Ayrıca halk arasında "gizli ve Batıcı" yapılanmalara karşı oluşan algı da bu süreçte belirleyici oldu. Masonluk, çok partili döneme geçişin ardından 1948'de yeniden faaliyete geçti.
Kaynak: Erik-Jan Zürcher, Turkey: A Modern History (2004)
9. Portekiz (1935–1974)
Yasak Tarihi: 1935
Gerekçe: António de Oliveira Salazar tarafından kurulan Estado Novo rejimi, Katolikliğe dayalı muhafazakâr bir yönetim biçimiydi. Masonluk, hem Katolik otoriteler hem de Salazar'ın ideolojik çevresi tarafından "dini ve ulusal değerlere aykırı" bir tehdit olarak görülüyordu. 1935 yılında çıkarılan bir yasayla Masonluk tümüyle yasaklandı, Localar kapatıldı. Ayrıca Salazar rejimi, Masonluğu İspanya'daki Cumhuriyetçi hareketlerle bağlantılı görerek siyasi güvenlik tehdidi olarak da tanımladı.
Kaynak: Richard A. H. Robinson, Contemporary Portugal: A History (1979)
10. İspanya (1936–1975)
Yasak Tarihi: 1936
Gerekçe: İspanya İç Savaşı'nda Cumhuriyetçi tarafla özdeşleşen Masonluk, Francisco Franco'nun zaferiyle birlikte "İspanyol değerlerine aykırı, ateist ve komünist yanlısı" bir yapı olarak damgalandı. 1940 tarihli Ley de Represión de la Masonería y del Comunismo (Masonluk ve Komünizmle Mücadele Yasası) ile Masonluk resmen yasadışı ilan edildi. Bu yasa uyarınca yüzlerce Mason tutuklandı, bir kısmı idam edildi, diğerleri ise sürgüne gönderildi. Loca binalarına el konuldu. Arşivler imha edildi. Masonluk, ancak 1979 yılında demokrasiye geçiş sürecinde tekrar yasal kabul edildi.
Kaynak: Ferrer Benimeli, Masonería española y América (1993)
11. Norveç (1939–1945)
Yasak Tarihi: 1939–1945
Gerekçe: Nazi Almanyası'nın Norveç'i işgal ettiği dönemde, Almanya'daki Masonluk karşıtı yasalar Norveç'te de uygulamaya kondu. Mason locaları kapatıldı, üyeleri fişlendi ve bazıları işkence gördü. Norveçli Masonlar, işgal boyunca hem Nazi rejimi hem de işbirlikçi hükümet tarafından "casusluk" ve "Yahudi işbirlikçiliği" gibi suçlamalara maruz kaldı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
12. Fransa (1939–1945)
Yasak Tarihi: 1939–1945
Gerekçe: Fransa'daki Masonluk, Nazi Almanyası tarafından desteklenen Vichy Hükümeti döneminde yasaklandı. Masonlar, "devlet düşmanı ve cumhuriyetçi komplocular" olarak damgalandı. Loca binalarına el konuldu, üye listeleri Alman ve Vichy istihbaratınca kullanıldı. Bu dönemde birçok Mason görevden alındı ya da tutuklandı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
13. Yugoslavya (1945 – 1991)
Yasak Tarihi: 1945
Gerekçe: Tito rejimi, savaş sonrası kurduğu sosyalist düzende, bağımsız sivil yapılanmaları sistematik biçimde bastırdı. Masonluk, milliyetçi, burjuva ve monarşi yanlısı çevrelerin bir uzantısı olarak görüldü. Ayrıca "gizli yapılar" olarak tanımlanan tüm oluşumlar rejimin istihbarat denetimi dışında kaldığı için yasaklandı. Yugoslavya'da Masonlar, fiilen toplum dışına itildi ve yapılarını gizlemek zorunda kaldı.
Kaynak: Eugen Lenhard, The Freemasons in Yugoslavia (1952)
14. Çekoslovakya (1950)
Yasak Tarihi: 1950
Gerekçe: İkinci Dünya Savaşı sonrası Sovyet etkisinde kurulan komünist hükümet, tüm bağımsız cemiyet ve dernekleri ortadan kaldırdı. Masonluk, Batı ile bağlantılı, liberal düşünceyi savunan ve "gizli yapılar" barındıran bir oluşum olarak tanımlanarak yasaklandı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
15. Mısır (1954 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1954
Gerekçe: Cemal Abdünnasır yönetimi, Masonluğu Batı yanlısı elit sınıfların bir aracı ve Siyonizm'le bağlantılı gizli bir yapı olarak tanımladı. Özellikle 1948 Arap-İsrail Savaşı sonrasında bu algı güçlendi. 1954 yılında Masonluk resmen yasaklandı; loca binalarına ve belgelerine el konuldu. Mason üyeler kamu görevlerinden ihraç edildi. Yasak günümüzde de devam etmekte olup, Mısır'da resmî bir Mason locası bulunmamaktadır.
Kaynak: Tarek Heggy, Egyptian Freemasonry Under Nasser (2010)
16. Irak (1958, 1980)
Yasak Tarihi: 1958; ikinci dalga 1980
Gerekçe: 1958'de monarşinin devrilip Cumhuriyet ilan edilmesiyle birlikte tüm Batı kaynaklı veya elitist yapılar baskı altına alındı. Masonluk, Kraliyet döneminde varlığını sürdüren "burjuva kalıntısı" olarak görülerek kamuoyundan silinmeye başlandı. 1980'lere gelindiğinde Saddam Hüseyin yönetimi, Masonluğu "Siyonist çıkarları destekleyen gizli yapı" olarak nitelendirerek daha sert yasaklara yöneldi. Masonlukla ilgili her türlü sembol, yayın ve faaliyet ağır cezai yaptırımlara tabi tutuldu.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
17. Suriye (1965 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1965
Gerekçe: Baas Partisi'nin iktidara gelişiyle birlikte ülkede Arap milliyetçiliği ve İslamî referanslar temelinde yeni bir ideolojik yapı tesis edildi. Masonluk, bu sistemin gözünde hem "Batı etkisinin kalıntısı" hem de "gizli ve çıkar odaklı bir yapı" olarak tanımlandı. 1965'te yayımlanan kararlarla Masonik oluşumlar yasaklandı. Özellikle İsrail ile bağlantı kurularak Masonluk anti-Siyonist propagandanın bir parçası haline getirildi.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
18. Pakistan (1972 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1972
Gerekçe: Zulfiqar Ali Bhutto'nun İslamî hassasiyetlere dayalı siyasal çizgisi doğrultusunda, Masonluk "İslam'a aykırı", "Batı'nın etkisi altında" ve "gizli çıkar grubu" olarak tanımlandı. 1972 yılında yayımlanan kararla Masonluk yasaklandı; loca binalarına el konuldu ve üyelik suç kapsamına alındı. Günümüzde bazı tarihi Masonik yapılar restore edilmiş olsa da Pakistan'da resmi olarak tanınan bir loca bulunmamaktadır.
Kaynak: 3 Countries Where Freemasonry Is Banned, MasonicFind (https://masonicfind.com/freemasonry-banned)
19. İran (1979 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1979
Gerekçe: İran İslam Devrimi sonrası kurulan teokratik rejim, Masonluğu Batı'ya hizmet eden ve laik değerleri savunan bir kurum olarak tanımladı. Ayetullah Humeyni'nin liderliğinde kurulan rejim, Masonluğu "ahlaki sapkınlık ve sömürgeci komploların aracı" olarak gösterdi. 1979'dan itibaren İran'daki tüm localar kapatıldı, Masonik semboller yasaklandı. Mason olan devlet memurları görevden alındı veya cezalandırıldı.
Kaynak: Houchang Chehabi, Iranian Politics and Freemasonry (1990)
20. Suudi Arabistan (Bilinmiyor – Günümüz)
Yasak Tarihi: Bilinmiyor (fiilî yasak mevcut)
Gerekçe: Vahhabi İslam yorumunun egemen olduğu Suudi Arabistan'da Masonluk, "din dışı, siyonist temelli, küresel çıkar grubu" olarak algılanmaktadır. Ülkede herhangi bir Masonik yapıya resmî izin verilmemekte, Masonluk kamu otoriteleri tarafından "dine aykırı" olarak tanımlanmaktadır. Bazı dini bildirilerde Masonluk açıkça şeytani yapı olarak sunulmuştur.
Kaynak: 3 Countries Where Freemasonry Is Banned, MasonicFind (https://masonicfind.com/freemasonry-banned)
O.D.
Giriş
Tarih boyunca yasaklar kondu, Localar kapatıldı, semboller karalandı. Ama bazı yapılar vardır ki, kökleri toprağın altından da filiz verebilir. Tıpkı tiyatro gibi... Yüzyıllar boyunca sansüre, savaşa, baskıya uğrasa da sahne her zaman yeniden kuruldu. Çünkü tiyatronun bir "meselesi" vardı: anlatmak, sorgulamak, insanı insana göstermek.
Masonluk da böyledir. Her ne kadar yasaklansa da, bir ülkenin karanlığında yok sayılmaya çalışılsa da, başka bir köşede yeniden doğmuştur. Çünkü onun da bir meselesi vardır. Kimine göre hakikatin peşinden gitmek, kimine göre erdemin izini sürmek, kimine göreyse sadece bu arayışın bir parçası olmaktır. Tiyatroda oyuncu sahnede ışık saçar; Mason ise bu ışığı, mekân ve zaman mefhumuna bağlı olmaksızın yayar.
1. Katolik Kilisesi (1738 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1738
Gerekçe: Katolik Kilisesi, Masonluğu ilk kez 1738'de Papa XII. Clemens'in yayımladığı In Eminenti Apostolatus Specula fermanıyla resmen yasakladı. Gerekçe olarak, Masonluğun dini bağlayıcılığı reddetmesi, farklı dinlerden üyeleri bir araya getirmesi ve dogmatik otoriteye (özellikle Papa otoritesine) karşı durması gösterildi. Masonluk, Kilise'ye göre "dini kayıtsızlık" (indifferentism), natüralizm ve rasyonalizm gibi Katolikliğe aykırı görüşleri yaymaktaydı. 1917 Kanon Hukuku bu yasağı pekiştirdi, 1983 reformunda ismi çıkarılsa da yasağın sürdüğü açıklandı.
Kaynak: Congregation for the Doctrine of the Faith, Declaration on Masonic Associations (1983)
2. Osmanlı İmparatorluğu (1826–1908)
Yasak Tarihi: 1826
Gerekçe: II. Mahmud'un Vaka-i Hayriye sonrası Yeniçeri Ocağı'nı kapatmasının ardından, tüm "gizli cemiyetler" yasaklandı. Mason locaları da bu kapsamda hedef alındı. Bu yasak, Jön Türk hareketinin bazı üyelerinin Mason oluşu nedeniyle dönemin muhafazakâr çevrelerinde tepkiyle karşılandı. Ancak 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte Masonluk tekrar serbest bırakıldı ve hızla yayıldı.
Kaynak: Paul Dumont, Freemasonry in Ottoman Turkey (2003)
3. Macaristan (1919, 1950)
Yasak Tarihi: 1919 ve tekrar 1950
Gerekçe: 1919'da Béla Kun'un komünist diktatörlüğü sırasında Masonluk, "burjuva karşı-devrimciliğin odağı" olarak yasaklandı. 1950'de Sovyet etkisindeki hükümet, önceki ideolojik pozisyonu pekiştirerek Masonluğun tüm izlerini sildi. Gerekçe, Masonluğun kozmopolit ve Batı yanlısı olduğu, dinî yapılarla bağlantılı olduğu yönündeki iddialardı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
4. Sovyetler Birliği (1922–1991)
Yasak Tarihi: 1922
Gerekçe: Sovyetler Birliği, devrim sonrası tüm sivil toplum yapılarını ortadan kaldırdı. Masonluk, ideolojik olarak "burjuva kalıntısı" ve "Batılı bireyci kültürün uzantısı" olarak damgalandı. Ayrıca gizlilik esasına dayanması, Komünist Partinin devlet üzerindeki mutlak kontrol anlayışıyla çelişti. Mason localarının bağımsızlığı ve uluslararası bağlantıları, Sovyet yönetimince siyasi tehdit olarak algılandı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
5. İtalya (1925–1943)
Yasak Tarihi: 1925
Gerekçe: Benito Mussolini liderliğinde kurulan faşist rejim, İtalya'da özgürlükçü ve uluslararası karaktere sahip her türlü yapıyı baskı altına aldı. Masonluk, bu süreçte iki nedenle hedef haline geldi: Birincisi, Katolik Kilisesi ile kurulan siyasi ittifak doğrultusunda, Kilise'nin uzun süredir Masonluk karşıtı tutumu devlet politikası haline getirildi. İkincisi ise, Masonluğun seküler, enternasyonalist ve bireyci yapısı, totaliter-faşist ideolojiye aykırı görüldü. 1925 yılında çıkarılan özel yasa ile Mason locaları dağıtıldı, üyelerin kamu görevlerine gelmesi engellendi.
Kaynak: Fulvio Conti, Italian Freemasonry and the Fascism (2005)
6. Finlandiya (1930'lar–1940'lar)
Yasak Tarihi: Fiilî yasaklama dönemi
Gerekçe: Finlandiya'da doğrudan yasal bir yasak konmamış olsa da, 1930'lu ve 1940'lı yıllarda aşırı sağcı ve milliyetçi grupların etkisiyle Masonlar yoğun baskı altına alındı. Özellikle ordu ve devlet içinde görev yapan Masonların istifa etmeye zorlandığı veya tasfiye edildiği belgelenmiştir. Bu süreç, "gizli örgüt" karşıtı kamuoyu baskısıyla meşrulaştırılmıştır.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
7. Nazi Almanyası (1933–1945)
Yasak Tarihi: 1933
Gerekçe: Adolf Hitler'in iktidara gelmesiyle birlikte, Masonluk açıkça düşman ilan edildi. Nazi ideolojisine göre Masonluk, "Yahudi-Mason komplosu"nun bir parçasıydı. Koşulsuz itaat isteyen totaliter sistem, Masonluğun özgür düşünceye, kozmopolit anlayışa ve insan haklarına dayalı yapısını tehdit olarak gördü. Birçok Mason toplama kamplarına gönderildi, Localar kapatıldı, semboller yasaklandı.
Kaynak: Hamill & Gilbert, Freemasonry and the Holocaust (2005)
8. Türkiye (1935–1948)
Yasak Tarihi: 1935
Gerekçe: Türkiye'de 1935'te yürürlüğe giren Cemiyetler Kanunu, dönemin ulusal birlik politikaları doğrultusunda birçok derneği hedef aldı. Türkiye Büyük Mason Mahfili bu yasa kapsamında doğrudan yasaklanmasa da gönüllü olarak kapanmayı tercih etti. Bu kararda, dönemin laikleşme politikalarıyla uyumlu olma isteği ve devlet içinde farklı kliklerin baskısı etkili oldu. Ayrıca halk arasında "gizli ve Batıcı" yapılanmalara karşı oluşan algı da bu süreçte belirleyici oldu. Masonluk, çok partili döneme geçişin ardından 1948'de yeniden faaliyete geçti.
Kaynak: Erik-Jan Zürcher, Turkey: A Modern History (2004)
9. Portekiz (1935–1974)
Yasak Tarihi: 1935
Gerekçe: António de Oliveira Salazar tarafından kurulan Estado Novo rejimi, Katolikliğe dayalı muhafazakâr bir yönetim biçimiydi. Masonluk, hem Katolik otoriteler hem de Salazar'ın ideolojik çevresi tarafından "dini ve ulusal değerlere aykırı" bir tehdit olarak görülüyordu. 1935 yılında çıkarılan bir yasayla Masonluk tümüyle yasaklandı, Localar kapatıldı. Ayrıca Salazar rejimi, Masonluğu İspanya'daki Cumhuriyetçi hareketlerle bağlantılı görerek siyasi güvenlik tehdidi olarak da tanımladı.
Kaynak: Richard A. H. Robinson, Contemporary Portugal: A History (1979)
10. İspanya (1936–1975)
Yasak Tarihi: 1936
Gerekçe: İspanya İç Savaşı'nda Cumhuriyetçi tarafla özdeşleşen Masonluk, Francisco Franco'nun zaferiyle birlikte "İspanyol değerlerine aykırı, ateist ve komünist yanlısı" bir yapı olarak damgalandı. 1940 tarihli Ley de Represión de la Masonería y del Comunismo (Masonluk ve Komünizmle Mücadele Yasası) ile Masonluk resmen yasadışı ilan edildi. Bu yasa uyarınca yüzlerce Mason tutuklandı, bir kısmı idam edildi, diğerleri ise sürgüne gönderildi. Loca binalarına el konuldu. Arşivler imha edildi. Masonluk, ancak 1979 yılında demokrasiye geçiş sürecinde tekrar yasal kabul edildi.
Kaynak: Ferrer Benimeli, Masonería española y América (1993)
11. Norveç (1939–1945)
Yasak Tarihi: 1939–1945
Gerekçe: Nazi Almanyası'nın Norveç'i işgal ettiği dönemde, Almanya'daki Masonluk karşıtı yasalar Norveç'te de uygulamaya kondu. Mason locaları kapatıldı, üyeleri fişlendi ve bazıları işkence gördü. Norveçli Masonlar, işgal boyunca hem Nazi rejimi hem de işbirlikçi hükümet tarafından "casusluk" ve "Yahudi işbirlikçiliği" gibi suçlamalara maruz kaldı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
12. Fransa (1939–1945)
Yasak Tarihi: 1939–1945
Gerekçe: Fransa'daki Masonluk, Nazi Almanyası tarafından desteklenen Vichy Hükümeti döneminde yasaklandı. Masonlar, "devlet düşmanı ve cumhuriyetçi komplocular" olarak damgalandı. Loca binalarına el konuldu, üye listeleri Alman ve Vichy istihbaratınca kullanıldı. Bu dönemde birçok Mason görevden alındı ya da tutuklandı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
13. Yugoslavya (1945 – 1991)
Yasak Tarihi: 1945
Gerekçe: Tito rejimi, savaş sonrası kurduğu sosyalist düzende, bağımsız sivil yapılanmaları sistematik biçimde bastırdı. Masonluk, milliyetçi, burjuva ve monarşi yanlısı çevrelerin bir uzantısı olarak görüldü. Ayrıca "gizli yapılar" olarak tanımlanan tüm oluşumlar rejimin istihbarat denetimi dışında kaldığı için yasaklandı. Yugoslavya'da Masonlar, fiilen toplum dışına itildi ve yapılarını gizlemek zorunda kaldı.
Kaynak: Eugen Lenhard, The Freemasons in Yugoslavia (1952)
14. Çekoslovakya (1950)
Yasak Tarihi: 1950
Gerekçe: İkinci Dünya Savaşı sonrası Sovyet etkisinde kurulan komünist hükümet, tüm bağımsız cemiyet ve dernekleri ortadan kaldırdı. Masonluk, Batı ile bağlantılı, liberal düşünceyi savunan ve "gizli yapılar" barındıran bir oluşum olarak tanımlanarak yasaklandı.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
15. Mısır (1954 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1954
Gerekçe: Cemal Abdünnasır yönetimi, Masonluğu Batı yanlısı elit sınıfların bir aracı ve Siyonizm'le bağlantılı gizli bir yapı olarak tanımladı. Özellikle 1948 Arap-İsrail Savaşı sonrasında bu algı güçlendi. 1954 yılında Masonluk resmen yasaklandı; loca binalarına ve belgelerine el konuldu. Mason üyeler kamu görevlerinden ihraç edildi. Yasak günümüzde de devam etmekte olup, Mısır'da resmî bir Mason locası bulunmamaktadır.
Kaynak: Tarek Heggy, Egyptian Freemasonry Under Nasser (2010)
16. Irak (1958, 1980)
Yasak Tarihi: 1958; ikinci dalga 1980
Gerekçe: 1958'de monarşinin devrilip Cumhuriyet ilan edilmesiyle birlikte tüm Batı kaynaklı veya elitist yapılar baskı altına alındı. Masonluk, Kraliyet döneminde varlığını sürdüren "burjuva kalıntısı" olarak görülerek kamuoyundan silinmeye başlandı. 1980'lere gelindiğinde Saddam Hüseyin yönetimi, Masonluğu "Siyonist çıkarları destekleyen gizli yapı" olarak nitelendirerek daha sert yasaklara yöneldi. Masonlukla ilgili her türlü sembol, yayın ve faaliyet ağır cezai yaptırımlara tabi tutuldu.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
17. Suriye (1965 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1965
Gerekçe: Baas Partisi'nin iktidara gelişiyle birlikte ülkede Arap milliyetçiliği ve İslamî referanslar temelinde yeni bir ideolojik yapı tesis edildi. Masonluk, bu sistemin gözünde hem "Batı etkisinin kalıntısı" hem de "gizli ve çıkar odaklı bir yapı" olarak tanımlandı. 1965'te yayımlanan kararlarla Masonik oluşumlar yasaklandı. Özellikle İsrail ile bağlantı kurularak Masonluk anti-Siyonist propagandanın bir parçası haline getirildi.
Kaynak: Anti-Masonry – Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-Masonry)
18. Pakistan (1972 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1972
Gerekçe: Zulfiqar Ali Bhutto'nun İslamî hassasiyetlere dayalı siyasal çizgisi doğrultusunda, Masonluk "İslam'a aykırı", "Batı'nın etkisi altında" ve "gizli çıkar grubu" olarak tanımlandı. 1972 yılında yayımlanan kararla Masonluk yasaklandı; loca binalarına el konuldu ve üyelik suç kapsamına alındı. Günümüzde bazı tarihi Masonik yapılar restore edilmiş olsa da Pakistan'da resmi olarak tanınan bir loca bulunmamaktadır.
Kaynak: 3 Countries Where Freemasonry Is Banned, MasonicFind (https://masonicfind.com/freemasonry-banned)
19. İran (1979 – Günümüz)
Yasak Tarihi: 1979
Gerekçe: İran İslam Devrimi sonrası kurulan teokratik rejim, Masonluğu Batı'ya hizmet eden ve laik değerleri savunan bir kurum olarak tanımladı. Ayetullah Humeyni'nin liderliğinde kurulan rejim, Masonluğu "ahlaki sapkınlık ve sömürgeci komploların aracı" olarak gösterdi. 1979'dan itibaren İran'daki tüm localar kapatıldı, Masonik semboller yasaklandı. Mason olan devlet memurları görevden alındı veya cezalandırıldı.
Kaynak: Houchang Chehabi, Iranian Politics and Freemasonry (1990)
20. Suudi Arabistan (Bilinmiyor – Günümüz)
Yasak Tarihi: Bilinmiyor (fiilî yasak mevcut)
Gerekçe: Vahhabi İslam yorumunun egemen olduğu Suudi Arabistan'da Masonluk, "din dışı, siyonist temelli, küresel çıkar grubu" olarak algılanmaktadır. Ülkede herhangi bir Masonik yapıya resmî izin verilmemekte, Masonluk kamu otoriteleri tarafından "dine aykırı" olarak tanımlanmaktadır. Bazı dini bildirilerde Masonluk açıkça şeytani yapı olarak sunulmuştur.
Kaynak: 3 Countries Where Freemasonry Is Banned, MasonicFind (https://masonicfind.com/freemasonry-banned)
O.D.
Dünya Genelinde Masonluğa Getirilen Yasaklar: Dönemlere Göre İnceleme